Chứng kiến người thân yêu của mình phải đi tù không phải là một việc dễ dàng. Bạn có thể trải qua rất nhiều cảm giác mâu thuẫn, làm cho cuộc sống trở nên khó khăn hơn. May mắn là vẫn có nhiều cách có thể giúp bạn khỏe mạnh về mặt tinh thần trong quá trình họ không còn ở bên cạnh nữa. 

Cho phép bản thân cảm nhận

Có thể bạn chỉ tập trung vào người thân của mình và những việc bạn có thể làm để giúp họ vượt qua tình hình hiện tại. Tuy nhiên, việc bạn nhận ra cảm xúc của chính mình cũng quan trọng không kém. Ít nhiều gì bạn cũng có thể sẽ thấy tức giận về:

• Người thân yêu của bạn đã có những hành động ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của bạn như thế nào.
• Rằng họ đã không lắng nghe lời khuyên từ bạn hoặc người khác, và họ có thể sẽ không mắc phải chuyện này nếu như chịu nghe lời.
• Rằng việc bị giam giữ của họ sẽ ảnh hưởng ra sao đến tương lai của họ với bạn hoặc với gia đình nói chung.
• Bản chất tội ác của họ là gì, đặc biệt nếu như họ đã đối xử tàn nhẫn với ai đó.

Bạn cũng có thể thấy mất mát hoặc buồn bã, cũng có thể là thông cảm, dù gì thì bạn vẫn còn quan tâm đến họ mà. Đi tù chẳng tốt đẹp gì. Nếu họ có một bản án dài, bạn sẽ còn đau buồn vì đã mất đi một mối quan hệ mà bạn từng có cũng như nhận ra rằng bạn sẽ không bao giờ lấy lại được những ngày tháng đó.

Chăm sóc bản thân

Bên cạnh thừa nhận cảm xúc thì hãy chăm sóc bản thân. Chăm sóc bản thân thường là điều mà chúng ta dễ quên nhất khi lo cho người khác nhưng nó lại là việc quan trọng nhất. Trải qua một chuyện gây căng thẳng như vậy có thể ảnh hưởng lên sức khỏe tinh thần của bạn. Khi bạn bỏ bê sức khỏe tinh thần của chính mình thì việc quan tâm đến cảm xúc của người khác sẽ càng khó khăn hơn.

Tham gia các hoạt động giúp thư giãn. Dành thời gian với những người thân yêu, quan tâm đến bạn. Viết ra nhật ký những cảm xúc của bạn hoặc lập danh sách những điều mà bạn biết ơn.

Phản ứng của những người khác

Hãy chuẩn bị tinh thần để nghe mọi người bàn tán về người thân yêu của bạn. Có thể là từ một người hàng xóm tọc mạch, từ các thành viên thích buôn chuyện trong gia đình hoặc từ bản tin trên truyền hình. Họ vào tù không phải lỗi của bạn, nhưng bạn vẫn có thể cảm thấy xấu hổ và bị cô lập vì cách mà mọi người bàn tán.

Bạn không nợ lời giải thích với bất cứ ai cả. Trước khi định phản ứng với những tin đồn, hãy nghĩ xem nó có xứng đáng để bỏ năng lượng ra quan tâm hay không. Nếu là người mà bạn thân quen, hãy nói với họ cảm giác của bạn và yêu cầu họ dừng lại. Còn nếu là người lạ và bạn khó mà kiểm soát được tình hình thì tốt hơn là bạn nên gạt nó sang một bên đi. Lựa chọn thứ để quan tâm mới là cách chăm sóc bản thân tốt!

Mặt khác, cũng có những người biết được tình hình và muốn biết làm thế nào để họ có thể giúp đỡ bạn. Đừng ngại chia sẻ với họ. Họ có thể đưa ra những lời khuyên thiết thực, chẳng hạn như làm thế nào để tìm một luật sư giỏi hoặc làm thế nào để có thể chăm lo nhà cửa dù chỉ còn một người. Ngay cả khi họ không thực sự biết nên giúp như thế nào, chỉ cần có ai đó để trò chuyện cũng đã tạo ra một sự khác biệt to lớn.

Hãy nhớ rằng: người thân của bạn cũng là con người mà thôi.

Ai cũng sẽ mắc lỗi, có lỗi nhỏ thì cũng có lỗi lớn. Mắc sai lầm là một phần trong việc làm người. Hãy nhớ rằng họ vẫn là con người dù đã làm những việc tệ hại nào và tổn thương những ai. Nếu họ có một rối loạn tâm thần nào đó, lưu ý là điều đó có thể ảnh hưởng đến khả năng đưa ra quyết định đúng đắn của họ.

Bạn không phải tha thứ cho họ ngay lập tức. Hãy nhớ bước đầu tiên đơn giản chính là cho phép bản thân cảm nhận những cảm xúc của mình. Tuy nhiên, nếu sau đó bạn có thể đạt đến cảm xúc tha thứ thì bạn sẽ thấy nhẹ nhõm hơn rất nhiều. Những gì đã xảy ra thì không thể thay đổi. Bạn chỉ có thể tiến về phía trước mà thôi.

Họ sẽ nhận bản án và đi tù, nhưng trong quá trình này bạn vẫn có thể giúp họ bằng cách gọi điện và đến thăm khi đã sẵn sàng.

Không hẳn.

Tin tốt ở đây chính là chẳng có “gen nghiện” nào khiến bạn nghiện rượu một cách tự động cả. Gen là một vấn đề phức tạp. Tuy nhiên, các nghiên cứu đã cho thấy có rất nhiều gen khác nhau khiến cho chúng ta có nhiều khả năng bị nghiện (hoặc rối loạn sử dụng chất) hơn về sau. Điều đó không đồng nghĩa là có tiền sử gia đình nghiện rượu thì mình cũng sẽ nghiện rượu. Nó chỉ là một trong nhiều yếu tố mà thôi.

Ngoài di truyền còn có rất nhiều yếu tố môi trường ảnh hưởng lên khả năng bị nghiện của bạn.

Giả sử cha mẹ bạn nghiện rượu, vì vậy mà họ đối xử tệ với bạn, gọi bạn bằng những từ ngữ không hay và bỏ lỡ các buổi biểu diễn của bạn ở trường. Lòng tự trọng của bạn vì thế mà trở nên rất thấp, kèm với đó là cảm giác tội lỗi. Sau này khi trưởng thành, bạn uống nhiều rượu để đối phó với những cảm xúc đó. Ảnh hưởng của môi trường là đây.

Tuy nhiên, bạn cũng có thể sẽ có những phản ứng hoàn toàn khác. Bạn phải trưởng thành sớm, nấu bữa tối và rửa chén từ khi còn 8 tuổi. Giờ đây khi đã trưởng thành bạn nói không với rượu và trở nên đồng phụ thuộc với cha mẹ - những người mà bạn đã luôn cố gắng giúp đỡ trong suốt khoảng thời gian qua.

Phản ứng của bạn cũng có thể đâu đó ở giữa. Chúng ta không thể nhìn vào một người mà biết chắc chắn chuyện gì sẽ xảy ra được. Tất cả chúng ta đều là những sản phẩm phức tạp của di truyền học và môi trường giáo dục, không có ai là giống nhau cả.

Nếu cha mẹ bạn uống nhiều và bạn cảm thấy phiền vì điều đó, ngay cả khi bạn đã rời khỏi gia đình thì vẫn có những nguồn lực có thể giúp đỡ. Bạn có thể tìm hiểu về trị liệu cá nhân hoặc đến những cuộc gặp gỡ nhóm người đồng đẳng.