Trầm cảm được nhiều người coi là một chứng rối loạn cảm xúc do não bộ, nhưng trên thực tế nó là một chứng rối loạn trên toàn bộ cơ thể. Ví dụ, thờ ơ là một dấu hiệu điển hình của bệnh trầm cảm, gây mất ý chí hoạt động của con người. Nhưng mối liên hệ giữa trầm cảm và cơ thể không chỉ là tâm lý. Trầm cảm có ảnh hưởng đến sự trao đổi chất của cơ thể làm hạn chế năng lượng sẵn có của tinh thần và thể chất. Trầm cảm ảnh hưởng tiêu cực đến hầu hết mọi cơ quan trên cơ thể. Nó làm mất ngủ, chán ăn hoặc ăn vô độ, thay đổi cảm nhận khi có cơn đau và làm suy yếu khả năng miễn dịch - ngoài ra nó còn gây ra suy nghĩ tiêu cực và mất  kỳ vọng khiến bạn không thể hình dung ra một tương lai tươi sáng hơn ở phía trước. Trầm cảm gây ra rối loạn cơ thể đến mức các chuyên gia tin rằng phần lớn các trường hợp đến khám tại các phòng khám có biểu hiện chủ yếu là các triệu chứng thể chất như đau và mệt mỏi mãn tính.

Tại sao trầm cảm khiến tôi cảm thấy bơ phờ?

Đối với đại đa số những người bị trầm cảm, mệt mỏi là một triệu chứng nổi bật, một trong những triệu chứng xuất hiện đầu tiên và là một trong những triệu chứng cuối cùng biến mất khi được điều trị. Nó làm cho mọi người cáu kỉnh, không thể tập trung và nói chung là không thích tham gia vào bất kỳ hoạt động nào. Nó cũng khiến con người trở nên chậm chạp,uể oải, và năng lượng của họ không  phục hồi sau khi ngủ.

Họ cho rằng thiếu năng lượng ít nhất là một phần phản ứng của chứng viêm. Nhiều triệu chứng của bệnh trầm cảm tương tự như các hành vi gặp ở nhiều động vật hoang dã bị nhiễm  trùng — chúng trở nên kém hoạt động hơn, rút lui khỏi các động vật khác và trở nên kém phản ứng với thức ăn ngon, tập hợp các phản ứng này được gọi là hành vi bệnh tật. Nó không được kích hoạt bởi tác nhân lây nhiễm mà bởi phản ứng miễn dịch do mối đe dọa lây nhiễm gây ra; nó được tạo ra bởi các cytokine, hợp chất truyền tín hiệu quan trọng của hệ thống miễn dịch tạo tiền đề cho chứng viêm.

Trầm cảm có gây tổn thương não không?

Giai đoạn trầm cảm kéo dài càng lâu thì khả năng tái phát trầm cảm càng lớn. Đó là bởi vì trầm cảm thay đổi bộ não theo những cách mà hiện nay chúng ta chưa thể giải thích. Trầm cảm do căng thẳng kéo dài sẽ giải phóng một loạt các hormone liên quan đến sự co rút hồi hải mã, một phần cần thiết của não để lưu trữ và truy xuất ký ức. Tác động này giải thích cho các vấn đề về trí nhớ mà những người bị trầm cảm thường gặp phải. Chúng ta chưa rõ liệu điều trị bằng thuốc chống trầm cảm hiện nay có phục hồi kích thước của hồi hải mã hay không. Chứng trầm cảm không được điều trị còn có thể thay đổi những nhận thức khác, chẳng hạn như khuynh hướng liên tục nhớ lại thông tin đã được mã hóa tiêu cực, một dấu hiệu nữa của căn bệnh này.

Trầm cảm không được điều trị cũng làm thay đổi hoạt động của chất điều hòa ty thể, nhà máy sản xuất năng lượng của tất cả các tế bào nhưng đặc biệt quan trọng đối với chức năng của não vì đây là cơ quan hoạt động tích cực  trao đổi chất. Thông qua cơ chế này và các cơ chế khác, trầm cảm mãn tính hoặc không được điều trị có thể mở đường cho sự suy giảm nhận thức ở chứng sa sút trí tuệ. Càng ngày, trầm cảm được coi như một căn bệnh giống như thoái hóa thần kinh.
 

Trầm cảm có thể ảnh hưởng đến cơn đau?

Thống kê chỉ ra rằng hàng triệu người Mỹ bị đau mãn tính - cũng như 20% người trên toàn thế giới - đặc biệt là đau thắt lưng. Đau mãn tính là một căng thẳng đáng kể trên cơ thể và bản thân nó có thể gây ra trầm cảm. Các nghiên cứu chỉ ra rằng trầm cảm cũng gây ra những thay đổi trong mạng lưới các khu vực não liên quan đến việc xử lý các cơn đau thể chất, bao gồm vỏ não và các trung tâm não dưới. Mạng lưới này có vẻ tăng hoạt động ở bệnh nhân trầm cảm và mức độ hoạt động có thể thấy ở những vùng này trên ảnh chụp não tương quan với mức độ trầm cảm mà bệnh nhân gặp phải.

Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng khi thuốc chống trầm cảm tác động đến chứng trầm cảm, nó ít nhất một phần làm giảm hoạt động của các đường dẫn cơn đau. Điều mà các bác sĩ vẫn chưa tìm ra là tại sao khi cơn đau tăng lên lại rất khác nhau giữa các bệnh nhân, một số người trải qua cơn đau như nỗi thống khổ về tinh thần còn những người khác lại than phiền về nỗi đau thể xác.
 

Hệ thống miễn dịch đóng vai trò gì trong bệnh trầm cảm?

Hệ thống miễn dịch hiện nay được cho là một yếu tố quan trọng gây ra bệnh trầm cảm, vì các nhà khoa học nhận ra nhiều kênh liên lạc giữa hệ thống miễn dịch và hệ thần kinh. Có nhiều bằng chứng cho thấy trầm cảm có thể do viêm ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể. Một trong những tác động của căng thẳng, thường là hậu quả của trầm cảm, là làm tăng mức độ cytokine trong cơ thể.

Cytokine là một loại chất truyền tín hiệu miễn dịch được giải phóng khi có nguy cơ nào đó xảy ra với tế bào, chẳng hạn như nguy cơ nhiễm trùng. Chúng kích thích phản ứng viêm như một cách để làm cho môi trường tế bào trở nên thù địch với những tác nhân gây hại. Các nhà nghiên cứu từ lâu đã biết rằng mức độ của các tác nhân gây viêm tăng cao ở những bệnh nhân bị trầm cảm. Giờ đây, họ biết thêm rằng các tác nhân gây viêm như vậy có thể thâm nhập vào hàng rào máu não và thay đổi cách thức hoạt động của não. Chúng gây ra nhiều hành vi đặc trưng của trầm cảm như giảm năng lượng và hoạt động, giảm tiếp xúc xã hội và giảm cảm giác vui vẻ. Có một số bằng chứng cho thấy chúng cũng làm suy yếu các kết nối thần kinh giữa các phần cần thiết của não bộ để xử lý các kích thích cảm xúc.

Suy nhược ảnh hưởng đến trọng lượng cơ thể như thế nào?
 

Suy nhược có những ảnh hưởng sâu sắc đến quá trình trao đổi chất trong cơ thể. Mức độ tăng cao của các hormone căng thẳng liên quan đến trầm cảm, trong số nhiều tác động của chúng, có tác động trực tiếp đến quá trình chuyển hóa glucose trong cơ thể. Ảnh hưởng thực sự là làm tăng đề kháng insulin, dẫn đến tích tụ mỡ bụng. Trầm cảm không chỉ làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường mà còn tăng cân một cách mất kiểm soát. Ngoài ra, trầm cảm đặc biệt làm suy giảm động lực để làm bất cứ điều gì, vì vậy những người bị trầm cảm ít tập thể dục, một yếu tố khác cũng góp phần làm tăng cân. Tăng mỡ bụng là một cách khác mà trầm cảm cũng khiến người bệnh dễ mắc bệnh tim.

Tim đóng vai trò gì trong bệnh trầm cảm?

Bệnh tim từ lâu đã có liên quan đến chứng trầm cảm chủ yếu, cả về nguyên nhân và kết quả. Cảm thấy trầm cảm khá thường gặp sau cơn đau tim. Tuy nhiên, trầm cảm là một yếu tố nguy cơ độc lập đối với bệnh tim. Các bác sĩ lâm sàng và nhà nghiên cứu xác định một số con đường sinh học mà theo đó trầm cảm có thể dẫn đến một biến cố tim. Những người bị trầm cảm có các chất gây viêm tăng cao và chúng có vai trò trực tiếp gây ra bệnh tim.
 

Chúng cũng gây ra những thay đổi về tiểu cầu trong máu, các tế bào cần thiết cho cơ chế đông máu. Một mối liên hệ có thể có khác giữa trầm cảm và bệnh tim là rối loạn điều hòa hệ thần kinh thực vật (ANS). Phản ứng căng thẳng bị thay đổi thường gặp ở bệnh trầm cảm cũng làm gián đoạn ANS, vốn kiểm soát nhiều khía cạnh của chức năng tim; một ảnh hưởng làm tăng khả năng rối loạn nhịp tim.

Các hormone liên quan đến căng thẳng có tác động bất lợi đến chức năng não, tạo gánh nặng cho chức năng tim theo những cách khác - chẳng hạn như bằng cách thay đổi quá trình chuyển hóa glucose trong các tế bào tim thiếu năng lượng. Một nghiên cứu gần đây trên gần 150.000 người ở 21 quốc gia báo cáo rằng các biến cố tim mạch và tử vong tăng 20% ​​ở những người có bốn triệu chứng trầm cảm trở lên so với những người không có. Nguy cơ gia tăng ở tất cả các nước nhưng ở thành thị cao hơn gấp đôi so với nông thôn và ở nam giới cao gấp đôi ở nữ giới.

Nguồn: Depression and Physical Health - Psychology Today